Việt Nam cần lưu ý gì khi Indonesia thực thi Quy định kiểm dịch hàng hóa mới

Để đối phó nguy cơ dịch bệnh xuyên biên giới và tăng cường kiểm soát sinh học, Cơ quan Kiểm dịch quốc gia Indonesia (IAQA), thuộc Bộ Nông nghiệp nước này, lần đầu áp dụng quy trình kiểm dịch và giám sát tích hợp đối với các lô hàng động vật, sản phẩm động vật và vật thể mang mầm bệnh nguy hiểm. Chính sách được quy định tại Văn bản số 14/2024, có hiệu lực từ ngày 4/6. 

Đây là bước cụ thể hóa Luật Kiểm dịch Động vật, Thủy sản và Thực vật năm 2019 và Nghị định số 29/2023 của chính phủ Indonesia, đặt nền tảng cho mô hình “kiểm soát từ gốc” đối với các bệnh có nguy cơ lây lan, gây thiệt hại kinh tế và xã hội. Quy định mở rộng phạm vi giám sát không chỉ với động vật sống mà còn áp dụng cho thực phẩm, thức ăn chăn nuôi, sinh vật biến đổi gen, tài nguyên di truyền và loài ngoại lai xâm hại.

Tôm là mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Ảnh: ST

Theo Thương vụ Việt Nam tại Indonesia, quy định này có các điều chỉnh chi tiết hơn trong thực hiện các biện pháp kiểm dịch và giám sát tích hợp trong các lĩnh vực kiểm dịch bao gồm động vật, thực vật và thủy sản (cá); đồng thời tăng cường hiệu quả giám sát và thực thi kiểm dịch nhằm bảo đảm sự an toàn của hàng hóa giao dịch, tránh sự lây lan của sâu hại và dịch bệnh.

Các nội dung chính về kiểm dịch của Quy định này bao gồm các nội dung liên quan tới thủ tục về: kiểm dịch (bao gồm cả điều chỉnh về các mẫu chứng từ kiểm dịch); kiểm tra y tế; cách ly và giám sát/theo dõi; xử lý kiểm dịch; từ chối – tiêu hủy hàng hóa vi phạm các quy định kiểm dịch.

Các nội dung chính về thủ tục giám sát tích hợp được nêu tại Quy định bao gồm: Nội dung hợp tác, phối hợp giữa các cơ quan liên quan (ví dụ: hải quan, di trú); sử dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ giám sát; triển khai hệ thống thông tin kiểm dịch; các biện pháp kiểm dịch tại quốc gia xuất xứ; thủ tục xin kiểm dịch dành cho nhà nhập khẩu; thủ tục kiểm tra, xử lý dịch bệnh, sâu hại tại quốc gia xuất xứ; giám sát kết quả kiểm dịch ở nước xuất xứ.

Để hạn chế rủi ro bị ách tắc tại cảng hoặc từ chối thông quan, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động cập nhật quy định mới, chuẩn bị đầy đủ chứng từ kiểm dịch, đặc biệt là hồ sơ khai báo trước khi xuất khẩu. Cùng với đó, cần phối hợp chặt chẽ với đối tác nhập khẩu để thống nhất hồ sơ, lộ trình và thông tin vận chuyển. Đồng thời, doanh nghiệp cần đầu tư cải tiến dây chuyền sản xuất, kiểm soát vệ sinh bao bì và truy xuất nguồn gốc, điều này sẽ giúp hàng hóa đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm dịch khắt khe. 

Trong quá trình xử lý vướng mắc, doanh nghiệp có thể liên hệ với Thương vụ Việt Nam tại Indonesia, Văn phòng SPS Việt Nam, hoặc các cơ quan chuyên môn liên quan tới kiểm dịch của Việt Nam thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường để được hướng dẫn kịp thời.

Thống kê năm 2024 cho thấy, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Indonesia đạt 16,7 tỷ USD, tăng 21,1% so với năm trước. Đáng chú ý, giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này đạt 6,19 tỷ USD (tăng 22,2%), riêng thủy sản đạt 17,2 triệu USD. Việc Indonesia siết chặt kiểm dịch có thể ảnh hưởng trực tiếp đến những mặt hàng xuất khẩu của nước ta, trong đó có thủy sản. 

Thùy Khánh