Việt Nam có nhiều nỗ lực trong giải quyết khai thác IUU

Theo đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định quyết tâm chính trị của Việt Nam, nỗ lực cao nhất để giải quyết các nội dung kiến nghị của DG MARE đối với việc đẩy lùi và chấm dứt khai thác IUU hướng tới một nghề cá phát triển bền vững. Đến nay, hoạt động này đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. 

Đoàn công tác của Bộ NN&PTNT thăm và làm việc với các cơ quan của Ủy ban châu Âu. Ảnh: Anh Tuấn

Cụ thể như: Thống nhất nhận thức cao và hành động quyết liệt trong tất cả các cấp, các ngành, cộng đồng ngư dân, doanh nghiệp và đạt sự đồng thuận của toàn xã hội đối với thực hiện các quy định của pháp luật, các quy định và khuyến nghị của EC để phòng, chống các hoạt động khai thác IUU. Xây dựng được khung pháp lý toàn diện đầy đủ về quản lý nghề cá và chống khai thác IUU. Đặc biệt, gần đây Quốc hội và Chính phủ tiếp tục siết chặt chế tài xử lý vi phạm IUU, xuyên suốt từ cấp Trung ương đến địa phương. 

Về công tác quản lý tàu cá đã chuyển biến một cách rõ rệt. Đã xây dựng và vận hành Cơ sở dữ liệu quốc gia về tàu cá (đăng ký, đăng kiểm, cấp phép khai thác thủy sản) kết nối từ Trung ương đến địa phương, liên thông với các lực lượng thực thi pháp luật và các cơ quan quản lý cảng để kiểm soát hoạt động của tàu cá. Trên 98% tàu cá hoạt động vùng khơi (có chiều dài từ 15 m trở lên) đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình. 

Về công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản được thực hiện và kiểm soát theo chuỗi, từ khâu sản lượng qua cảng đến cấp chứng thư xuất khẩu và kiểm soát nguyên liệu tại các nhà máy chế biến. Với công tác thực thi pháp luật, xử phạt vi phạm hành chính được triển khai tích cực. Các tàu vi phạm vùng biển nước ngoài từ năm 2015 đến nay giảm rõ rệt. Đến nay, tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý giảm 84,35% so với năm 2016; trong đó đã ngăn chặn, chấm dứt tàu cá vi phạm các nước, quốc đảo Thái Bình Dương từ năm 2018 đến nay. 

Cùng đó, Việt Nam đang tích cực triển khai các chương trình, đề án chuyển đổi ngành ngành khai thác hải sản bền vững, nhằm tạo nền tảng cơ sở quản lý đội tàu theo hướng phù hợp với hiện trạng nguồn lợi đang được xây dựng, chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái.

Tư lệnh ngành nông nghiệp Việt Nam cũng đề nghị EC hỗ trợ Việt Nam trong công tác điều tra nguồn lợi thủy sản trong vùng biển Việt Nam. Đồng thời, triển khai các chương trình chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái, chuyển đổi sinh kế cho cộng đồng ngư dân ven biển. Ngoài ra, hỗ trợ Việt Nam tham gia các chương trình phát triển Kinh tế xanh, quản lý rác thải nhựa trên biển.

Cao ủy châu Âu về Môi trường, Đại dương và Nghề cá Virginijus Sinkevičius đánh giá cao chuyến thăm của Bộ trưởng Lê Minh Hoan, hoạt động của Bộ trưởng khẳng định rõ quyết tâm và ý trí chính trị của Việt Nam và là cơ hội để trao đổi trực tiếp để hai bên hiểu rõ hơn về các khó khăn trong quá trình thực thi chống khai thác IUU. Khung pháp lý về quản lý nghề cá và chống khai thác IUU mà Việt Nam đã xây dựng hoàn toàn đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, việc thực thi còn một số tồn tại. Đơn cử như tình trạng tàu cá vi phạm khai thác IUU tại các vùng biển nước ngoài mặc dù đã giảm so với trước đây; việc thực thi pháp luật chưa đồng bộ giữa các địa phương…

Đại diện của EC cũng khẳng định sẽ đồng hành cùng Việt Nam trong phát triển thủy sản bền vững. Sắp tới EU cũng sẽ ban hành hướng dẫn về phát triển thủy sản bền vững theo đúng chiến lược; trong đó, EU mong muốn hỗ trợ Việt Nam trở thành một hình mẫu của thế giới trong việc phát triển bền vững ngành thủy sản và chống khai thác IUU.

Hải Lý