Thủ phủ tôm giống Hawaii

Bề dày lịch sử

Đầu những năm 1980, Viện Hải dương học (OI) thành lập dự án nghiên cứu quy mô lớn hỗ trợ phát triển nghề nuôi tôm ở Mỹ. Nhiều chuyên gia nghiên cứu tại OI được giao nhiệm vụ phải tìm ra trở ngại của ngành tôm nước Mỹ là gì. Khi các thành viên của OI gặp gỡ và trao đổi với nhiều nông dân nuôi tôm ở Hawaii, Texas, South Carolina thì những góc khuất tồn tại bấy lâu trong ngành tôm Mỹ mới dần lộ diện. Trước tiên là vấn đề dịch bệnh luôn phát sinh từ khâu ương nuôi do tôm bố mẹ tự nhiên thường mang mầm bệnh. Trong quá trình hợp tác với Khoa Nông nghiệp Trường Đại học Arizona, OI đã tìm ra tôm sạch bệnh (SPF). Lô tôm SPF đầu tiên của OI được sản xuất tại Kona năm 1990.

Cơ sở sản xuất tôm High Health Aquaculture – công ty tôm giống đầu tiên tại Hawaii

Năm 1991, OI cung cấp tôm giống bố mẹ SPF thử nghiệm cho trại nuôi thương phẩm ở Hawaii, Texas và South Carolina. Sản xuất dưới điều kiện an toàn sinh học nên tôm PL cũng sạch bệnh, vụ nuôi thành công. Từ kết quả khả quan trên, OI đã mở rộng sản xuất tôm bố mẹ sạch bệnh tại Kona. Tuy nhiên, OI là một trung tâm nghiên cứu và không quan tâm tới hoạt động thương mại nên một số nghiên cứu viên tại OI đã tách ra thành lập công ty cung cấp tôm bố mẹ tại Hawaii, trong đó phải kể đến công ty sản xuất tôm giống sạch bệnh đầu tiên trên thế giới – Công ty High Health Aquaculture do Jim Wybana quản lý.

Những công ty nuôi tôm lớn tại Ecuador, El Rosario bắt đầu tìm đến Công ty High Health Aquaculture để đặt hàng. Hơn 500 triệu tôm PL sạch bệnh được sản xuất tại Kona được chuyển tới tới 5 trại nuôi riêng biệt ở El Rosario. Nhưng vài tuần sau, tôm chết hàng loạt khiến các đối tác nghi ngờ chất lượng tôm giống Hawaii. Eucuador đã quay lưng với sản phẩm tôm giống Hawaii. Do đó, các nhà khoa học tại Công ty High Health Aquaculture và Trường Đại học Arizona bắt đầu vào cuộc và tìm ra nguyên nhân khiến tôm chết hàng loạt là do virus Taura. Mục tiêu sản xuất bằng được tôm bố mẹ kháng virus Taura được đặt ra. High Health Aquaculture kiến tạo lô tôm gồm nhiều gia hệ khác nhau cùng độ tuổi. Các gia hệ tôm được nuôi dưỡng ở bể khác biệt tới khi đạt trọng lượng 1 gram thì tách ra và chuyển tới phòng thí nghiệm dịch bệnh tại Khoa Thú y thủy sản và Vi sinh, Trường Đại học Arizona. Đại diện của mỗi gia hệ được thả chung trong những bể lớn trong môi trường chứa virus tinh chế. Hơn 3 tuần sau, số liệu ghi chép về tỷ lệ sống giữa các gia hệ được gửi tới Hawaii để các nhà khoa học tại High Health Aquaculture lựa chọn gia hệ có sức kháng bệnh cao nhất để tiếp tục sản xuất. Trải qua 8 thế hệ, tỷ lệ sống trung bình tăng dần từ 20% lên 95%.

Chinh phục thị trường châu Á

Năm 1997, một tập đoàn tại Đài Loan đã nhập những lô tôm bố mẹ đầu tiên cho thị trường châu Á. Sau khi vụ nuôi thành công, Đài Loan nhanh chóng trở thành thị trường tiêu thụ trung thành của mặt hàng tôm giống Hawaii. Năm 1999, tôm giống Hawaii sạch bệnh, chất lượng cao được giới thiệu và xuất hiện trên trang nhất của các tờ báo tại nơi đây. Ngay sau đó, các đối tác Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia đã tìm tới Hawaii để lấy ký kết hợp đồng cung cấp giống. Thêm nhiều công ty sản xuất tôm giống Hawaii ra đời để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ đang tăng chóng mặt tại thị trường châu Á.

Xuất khẩu tôm giống Hawaii – Nguồn: Hawaiibusiness

Công ty High Health Aquaculture luôn giữ nguyên tắc quan trọng hàng đầu “ngoại bất nhập” – không cho phép khách bên ngoài vào tham quan trại sản xuất giống. Ngoài lựa chọn tôm có sức đề kháng cao, các cơ sở đều chú trọng lựa chọn tôm có tính trạng tăng trưởng tốt. Kỹ thuật chọn tạo tôm bố mẹ đều dựa trên phương pháp truyền thống nên không có cơ sở nào ở Hawaii sử dụng công nghệ biến đổi gen.

Ngày nay, Hawaii là thủ phủ sản xuất tôm bố mẹ trên toàn thế giới, cũng là khu vực dẫn đầu về công nghệ sản xuất vượt trội. Sử dụng tôm sạch bệnh đồng nghĩa người nuôi giảm thiểu dịch bệnh, kháng sinh và chấm dứt khai thác tôm tự nhiên để sản xuất tôm PL. Vị trí địa lý thuận lợi, sản xuất quanh năm, vận chuyển đường hàng không thuận tiện, cơ sở vật chất đầy đủ, cơ sở hạ tầng an toàn sinh học hoàn hảo đã lý giải vì sao Hawaii xứng danh là thủ phủ tôm bố mẹ của toàn thế giới.