Mỹ – Trung thương chiến: Tôm hùm Canada đắc lợi

Năm 2019, đối mặt đòn thuế trả đũa từ Mỹ, các hãng nhâp khẩu thủy sản Trung Quốc đã chuyển sang nguồn cung mới, trong đó có Canada.

Tại một kho hàng cũ kỹ bên bờ biển phía đông Nova Scotia, các công nhân trong trang phục lao động màu trắng đang miệt mài đóng gói 3.000 pound tôm hùm tươi sống vào các hộp được cách ly cẩn thận. Họ cần phải gấp rút làm việc để đảm bảo số tôm hùm này sẽ được vận chuyển lên máy bay sang châu Á chỉ trong vòng 48 tiếng đồng hồ.

Khi Tết Nguyên đán đến gần, không khí làm việc tại Công ty tôm hùm Tangier càng trở nên khẩn trương hơn. Công nhân hối hả đóng gói tôm. Các đoàn xe tải ra vào tấp nập và chở đi hàng ngàn con tôm hùm mỗi ngày, chủ yếu được xuất khẩu sang các thành phố lớn tại Trung Quốc như Thượng Hải và Thâm Quyến.

Stewart Lamont, Giám đốc Tangier, cho biết: Mục tiêu thị trường của chúng tôi hiện nay đều đổ dồn vào Trung Quốc. Tôm hùm Atlantic Canada “ngư ông đắc lợi” từ cuộc chiến thương mại giữa chính quyền Washington và Bắc Kinh. Ngư dân khai thác tôm hùm thuộc tỉnh Nova Scotia của Canada có thể kiếm hơn 10 USD/pound trong khi cách đây một năm là 7,50 USD/pound.

Xuất khẩu tôm hùm Canada đã tăng kỷ lục lên 266 triệu USD từ 112 triệu USD trong 19 tháng từ tháng 1/2018 đến tháng 6/2019. Trong khi đó, xuất khẩu tôm hùm Mỹ, đặc biệt là Maine giảm mạnh 81% từ tháng 6/2018 đến tháng 6/2019. Hàng triệu USD rơi đã vào tay ngành xuất khẩu tôm hùm Atlantic Canada, giúp ngành đóng tàu, vận tải đường bộ (xe tải) ăn nên làm ra đồng thời tăng thêm thu nhập cho nhiều ngư dân. Lamont chia sẻ: Chúng tôi phải cảm ơn ông Tổng thống Mỹ, vì nhờ cuộc chiến thương mại căng thẳng này mà ngành tôm hùm Canada đã phất lên tại thị trường Trung Quốc.

Colin Sproul, Chủ tịch Hiệp hội Ngư dân vịnh Fundy, cho biết, tôm hùm Canada có giá rất cạnh tranh. Hiện, tôm hùm Canada đang chiếm 85% thị phần tại Trung Quốc. Chính quyền Nova Scotia hiện đang ráo riết xúc tiến xuất khẩu thủy sản tươi sống sang các thị trường châu Á. Tháng 11/2019, chính quyền tỉnh này tuyên bố kế hoạch đóng gói và xuất khẩu 150.000 pound tôm hùm tươi sống mỗi ngày. Các hãng xuất khẩu tôm hùm Canada đang kêu gọi tăng cường chuyến bay sang Trung Quốc.

Một số chuyên gia vẫn lo xa Trung Quốc có thể tung đòn khống chế tôm hùm Canada, như đã từng làm với hạt cải canola nếu quan hệ ngoại giao giữa hai bên không được duy trì tốt đẹp. Dù vậy, với các hãng tôm hùm Canada thì cờ đến tay là phải phất và vẫn nỗ lực tận dụng thời cơ đẩy mạnh khai thác, xuất khẩu hết công suất sang Trung Quốc. Đồng thời, thu hút người tiêu dùng Trung Quốc qua những hình ảnh quảng bá tích cực về chất lượng tôm hùm Canada như vỏ cứng, thịt dày nhờ sống ở vùng nước lạnh hơn. Hiện, tôm hùm Canada rẻ hơn tôm hùm bông nhập khẩu từ Australia hay New Zealand.

Hải quan Trung Quốc cho biết, lượng tôm hùm nhập khẩu từ Canada vào thị trường Trung Quốc tăng mạnh, đạt khối lượng gần 30 triệu jin (1 jin = 0,5 kg) chỉ trong vòng nửa đầu năm 2019, xấp xỉ tổng khối lượng nhập khẩu tôm hùm của cả năm 2018. Trị giá nhập khẩu tôm hùm trong nửa đầu năm 2019 tăng lên gần 200 triệu USD, trong khi cả năm 2018 là 223 triệu USD. Ngoài cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung, còn nhiều yếu tố góp phần gia tăng lượng tôm hùm Canada vào thị trường Trung Quốc. Trong đó, một nguyên nhân chính là do sự mở rộng hợp tác giữa Canada và chính quyền Bắc Kinh. Nhu cầu tiêu thụ thủy hải sản của Trung Quốc đang bùng nổ mạnh mẽ cũng giúp thúc đẩy thương mại thủy sản song phương giữa hai quốc gia.        

Mi Lan