Lo ngại thiếu nguyên liệu cá tra xuất khẩu

Theo các chuyên gia phân tích thị trường thủy sản, xuất khẩu cá tra dự kiến “bình thường” trở lại vào tháng 11 hoặc tháng 12, nhưng cũng có thể bước sang năm 2022, tùy thuộc vào mức độ kiểm soát COVID-19. Ngành cá tra Việt Nam đã khó lại thêm khó khi thiếu hụt nguyên liệu kích cỡ 0,8 – 1 kg/con, đây là size để làm fillet và xuất khẩu sang thị trường Mỹ, EU. Trước đó, người nuôi cá tra đã buộc phải nuôi cá trong ao, cho ăn cầm cự nhằm duy trì khối lượng, size cá ở mức phù hợp. Trong thời gian gần đây, giá cá tra size 0,8 – 1 kg/con tăng đột biến do một số nhà chế biến bắt đầu thu mua để cấp đông, chế biến cho các đơn hàng cuối năm. Size cá 0,8 – 1 kg/con dự báo có thể thiếu trong thời gian ngắn bởi hiện Việt Nam đã qua mùa thả nuôi chính và cho dù thả nuôi gấp rút cũng không kịp bởi cá tra là loại chậm lớn.

Ảnh minh họa

Thực tế, các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cá tra chủ yếu nằm ở vùng ĐBSCL, với 106 nhà máy chế biến cá tra đăng ký xuất khẩu tại 5 tỉnh với số lao động ước khoảng 190.000 người. Trong thời gian cao điểm dịch COVID-19, có trên 50 nhà máy chế biến cá tra tại các tỉnh như: An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, Hậu Giang và Vĩnh Long phải tạm dừng hoạt động, số lao động phải nghỉ việc do dịch khoảng trên 70%. Xuất khẩu cá tra trong những tháng đầu năm tăng trưởng khá tốt, nhưng đến tháng 8, kim ngạch đột ngột giảm sâu tới 31% so tháng 7 và trong 9 tháng năm đạt 1,054 tỷ USD, bằng 106,2% so cùng kỳ năm 2020.

Với 2 thị trường xuất khẩu lớn cá tra của Việt Nam là Trung Quốc và Mỹ cũng có nhiều biến động. Với Trung Quốc, xuất khẩu cá tra sang thị trường này giảm mạnh bởi nước này siết chặt quy định kiểm dịch SAR-CoV-2 với các mặt hàng thủy sản đông lạnh. Dù vậy, giá cá tra xuất khẩu sang Trung Quốc ở mức không quá thấp dù việc bán hàng khó khăn hơn trước, một số nhà nhập khẩu vẫn đặt hàng và cọc tiền để đảm bảo sự cam kết. Ngược lại, giá cá tra xuất khẩu sang Mỹ có phần khả quan hơn do nhu cầu tiêu thụ tăng đột biến sau khi nền kinh tế nước này mở cửa trở lại. Trong tháng 8, giá cá tra xuất khẩu sang Mỹ đạt 3,55 USD/kg, cao hơn mức giá trung bình năm 2019 và gần bằng mức giá cao nhất của năm 2018.

 Còn tại EU, xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang thị trường này vẫn khá lận đận. Giá cá tra đang có xu hướng giảm, nguyên nhân không phải do tác động của dịch COVID-19 mà bởi thực phẩm đông lạnh ở thị trường này đã bão hòa trong suốt thời gian giãn cách xã hội. Giá cá tra đang cao so với mức giá xuất khẩu sang thị trường EU. Bởi, các nhà máy chế biến thủy sản ngừng hoạt động và không thể đáp ứng các đơn hàng cũ nên họ rất dè dặt trong việc chào hàng. Bên cạnh đó, giá cước là một yếu tố tác động đến việc xuất khẩu cá tra sang thị trường này. Giá cước trung bình khoảng 0,6 USD/kg khiến cá tra kém hấp dẫn tại thị trường EU.