Xuất khẩu thủy sản: Đắt hàng, nhưng lo

Sau khi tôm Việt Nam thoát án kiện chống bán phá giá tại Mỹ, cộng với giá tôm trên thị trường thế giới tăng cao đã khiến cho kim ngạch xuất khẩu (XK) mặt hàng này tăng mạnh, kéo theo đà tăng trưởng chung của xuất khẩu thủy sản. Theo Hiệp hội chế biến xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep), XK thủy sản trong tháng 10 tiếp tục tăng trưởng khả quan, ước đạt khoảng 680 triệu USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái, tính chung 10 tháng XK thủy sản đạt 5,5 tỷ USD, tăng 7,3%. Bà Tô Thị Tường Lan – Phó Tổng thư ký Vasep – chia sẻ: Tôm và cá tra là hai mặt hàng XK có kim ngạch cao nhất. Đặc biệt, tăng trưởng của ngành tôm đã đem lại tín hiệu tích cực cho XK thủy sản năm 2013 khi chỉ tính riêng thị trường Mỹ trong tháng 9 XK tôm tăng trên 100%. Dự tính kim ngạch XK thủy sản năm nay sẽ đạt trên 6,5 tỷ USD.

Vasep dự báo XK tôm năm nay sẽ đạt khoảng 2,8 tỷ USD, tăng 27% so với năm 2012, trong đó tôm chân trắng chiếm tỷ trọng khoảng 48,7% tổng giá trị XK tôm, tăng 168% trong tháng 10 và đạt gần 200 triệu USD. Tính chung 10 tháng đầu năm XK tôm chân trắng tăng 95% và đạt 1,18 tỷ USD.

Mặc dù có kim ngạch XK tốt và dự báo còn nhiều cơ hội tăng trưởng trong thời gian tới nhưng XK tôm đang lâm vào thế khó bởi nguồn nguyên liệu không ổn định.

Theo bà Lan, một phần lớn tôm nguyên liệu vẫn “chảy” sang Trung Quốc qua đường tiểu ngạch, điều này không chỉ gây khó khăn cho DN chế biến tôm XK trong nước mà còn khó kiểm soát chất lượng những sản phẩm mang tên “tôm Việt Nam”. Bà Lan phân tích: Trong khi chúng ta đang dày công tạo uy tín cho mặt hàng tôm XK trên thị trường thì nhiều mặt hàng tôm Trung Quốc XK không đảm bảo chất lượng được cho là có nguồn nguyên liệu của Việt Nam. “Chính những bạn hàng ở các thị trường lớn đã cảnh báo với chúng tôi về hiện tượng này và lo ngại sẽ có ảnh hưởng xấu đến tên tuổi ngành tôm Việt Nam trên thị trường thế giới”– bà Lan nói. Trước thực trạng này, bà Phan Thị Diệu Hà, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công Thương- cho biết: Bộ Công Thương đã giao cho các đơn vị trong ngành phối hợp quản lý chặt chẽ đối với hoạt động XK tôm nguyên liệu qua biên giới để đảm bảo nguồn nguyên liệu cho sản xuất trong nước. Bà Hà khẳng định: Cục Xuất nhập khẩu sẽ tiếp tục phối hợp với Vasep và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để có những đánh giá cụ thể về vấn đề này, đồng thời đưa ra các kiến nghị trong hoạt động quản lý như chính sách thuế xuất khẩu, thuế tài nguyên đối với tôm nguyên liệu…