Xuất khẩu thủy sản: Công lớn của tôm!

Theo Tổng cục Hải quan, đến hết tháng 9/2013, tổng giá trị xuất khẩu tôm đã vượt 2 tỷ USD (bình quân mỗi tháng 220 triệu USD). Nếu những năm trước đây cá tra luôn dẫn đầu tốc độ tăng trưởng thì năm nay ngành tôm đã giành lại vị trí này. VASEP cho biết, 9 tháng đầu năm năm 2013, tỷ trọng xuất khẩu tôm đạt 43%, tăng 7% so cùng kỳ năm 2012. Trong thời gian này chỉ có tháng 2 kim ngạch xuất khẩu tôm giảm do nhiều ngày nghỉ Tết. Các tháng còn lại đều tăng trưởng ở mức 2 con số; đặc biệt xuất khẩu tôm trong tháng 8 và 9 tăng trưởng lần lượt 65% và 61%.

Thị trường xuất khẩu tôm những tháng cuối năm khởi sắc – Ảnh: An Đăng

Năm 2013, xuất khẩu tôm cũng chứng kiến sự “đổi ngôi” giữa tôm sú và tôm thẻ chân trắng (TTCT). Từ tháng 8, xuất khẩu TTCT đã vượt tôm sú với giá trị xuất khẩu hằng tháng TTCT đạt 180 – 190 triệu USD, tăng 3 lần so cùng kỳ năm ngoái và chiếm hơn 54% tổng giá trị xuất khẩu tôm. Đây cũng là năm đầu tiên sau 5 năm, Mỹ đã vượt Nhật, trở thành thị trường lớn nhất nhập khẩu tôm Việt Nam với giá trị bình quân trên 100 triệu USD/tháng. Đặc biệt, xuất khẩu tôm sang Mỹ tháng 8 tăng 145%, tháng 9 tăng 139% so cùng kỳ năm ngoái. Dự kiến xu hướng tăng trưởng cao này còn tiếp tục trong những tháng cuối năm.

Những năm trước đây, tỷ trọng giá trị xuất khẩu các mặt hàng trong ngành thủy sản tương đối ổn định; nhưng năm nay đã thay đổi đáng kể. Chín tháng đầu năm, mặt hàng chủ lực cá tra chỉ tăng trưởng từ tháng 3 đến tháng 5, nhưng có tới 4 tháng giảm kim ngạch xuất khẩu 1,4 – 39,2% so cùng kỳ năm ngoái. Xuất khẩu cá tra 9 tháng đầu năm 2013 đạt 1,3 tỷ USD, giảm 1,4% và tháng 10 vẫn giảm trên 6%. Hiện, xuất khẩu cá tra tiếp tục có xu hướng sụt giảm do nhu cầu chưa hồi phục, nên dự báo xuất khẩu cá tra năm 2013 khó ổn định như những năm trước.

Xuất khẩu cá ngừ năm 2013 cũng gặp nhiều khó khăn do nhu cầu nhập khẩu mặt hàng này tại Nhật, EU giảm mạnh và yêu cầu chất lượng ngày càng cao, trong khi nguyên liệu trong nước không đủ đáp ứng nhu cầu chế biến xuất khẩu. Theo VASEP, tính đến hết tháng 9/2013, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ chỉ 415 triệu USD, giảm 4,5% so cùng kỳ năm ngoái. Do đó, mục tiêu xuất khẩu cá ngừ 600 triệu USD năm nay khó hoàn thành. Ngoài ra, xuất khẩu mực, bạch tuộc giảm mạnh nhất trong 3 năm lại đây; xuất khẩu cua, ghẹ giảm 12,3%; nhuyễn thể hai mảnh vỏ giảm 4% so cùng kỳ năm 2012.