Nuôi tôm kết hợp rong biển ở Mexico

Dịch bệnh khiến năng suất giảm

Chưa có số liệu thống kê chính xác tốc độ tăng trưởng ngành công nghiệp nuôi tôm ở Mexico, nhưng ước tính diện tích nuôi tôm của nước này tăng 15-20%/năm, trong đó bang Sonora tăngnhanh nhất. Ngành công nghiệp nuôi tôm ở Sonora mấy năm nay được mở rộng, với tốc độ tăng trưởng 35-40%/năm (con số này ở bang Sinaloa là 10-15%).

Năm 2013, nhiều hộ nuôi tôm ở Sinaloa bị tổn thất lớn do dịch bệnh, khoảng 520 ao nuôi tôm với diện tích 35.000 ha. Diện tích nuôi tôm bị thiệt hại từ 15 đến 85%, tùy từng ao nuôi. Nhiều trại tôm ở Sonora và Nayarit cũng gặp tình trạng tương tự. Do ảnh hưởng của Hội chứng tôm chết sớm (EMS) hay Hội chứng hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND), năm 2013 sản lượng tôm của bang Sonora ước tính giảm mạnh, chỉ còn 10.000 – 12.000 tấn.

Tại Hội nghị Tiếp thị thủy sản toàn cầu, do Hiệp hội Thủy sản Mỹ (NFI) tổ chức, EMS được nhận định là một trong 4 đại dịch lớn nhất tấn công ngành nuôi tôm Mexico trong 23 năm qua. Theo đó, sản lượng tôm Mexico năm 2014 khó phục hồi, bởi chỉ khoảng 60% trại nuôi tôm thả giống trong năm nay. Nhiều dự báo sản lượng tôm Mexico năm 2014 khoảng 55.000 tấn, thậm chí chỉ 30.000 – 35.000 tấn. Sản lượng như thế có thể chỉ dành phục vụ thị trường nội địa.

Mở hướng đi mới

Mới đây, các nhà khoa học Mexico đã chứng minh, việc nuôi tôm nâu Mexico bản địa (Farfantepenaeus californiensis) kết hợp với rong biển mở ra hướng bền vững. Trong báo cáo tại Aquaculture America 2014, Benjamin Moll, Công ty Aonori Aquafarms giải thích, trong mô hình kết hợp này tôm sẽ sử dụng rong biển có hàm lượng protein cao làm thức ăn, điều này sẽ làm giảm đáng kể lượng thức ăn viên cung cấp cho tôm.

Hệ thống nuôi tôm – rong biển – Nguồn: Aonori-aquafarms.com

Rong biển nổi trên mặt nước sử dụng khí CO₂, NH₃, phôtphat, nitơ và các dưỡng chất khác do tôm thải ra và làm cho nước trong hệ thống nuôi luôn sạch.

Moll cũng lưu ý, ban đầu nghiên cứu được thực hiện trên tôm thẻ chân trắng vùng Sinaloa, nhưng nhiệt độ nước vùng này khá cao (khoảng 35ºC) không phù hợp rong biển ulva (thích hợp 12 – 30ºC). Để khắc phục vấn đề này, tôm nâu Mexico bản địa được chọn thay thế tôm thẻ chân trắng. Loài tôm nâu này thích hợp nhiệt độ môi trường 20 – 30ºC, và nghiên cứu đã được chuyển đến vùng San Quintin với các ao nuôi thí nghiệm trong nhà kính.

Việc sử dụng rong biển ulva đã giảm được chi phí thức ăn và hạn chế ô nhiễm nguồn nước. Các nhà khoa học cũng thấy, mỗi con tôm cái sản xuất được 200.000 – 400.000 trứng và sự sinh sản tự nhiên cũng đã diễn ra thành công, do đó lượng tôm tự nhiên không cần bổ sung trong quá trình nuôi. Một lợi ích khác của hệ thống nuôi còn thể hiện ở sự kháng khuẩn của rong biển ulva, hạn chế rủi ro dịch bệnh cho tôm nuôi. Tỷ lệ sống của tôm nuôi khoảng 60%.

Mặc dù tôm trong thí nghiệm không đạt tỷ lệ tăng trưởng cao nhưng việc giảm được chi phí sản xuất và tạo ra sản phẩm chất lượng cao đã khẳng định thành công hệ thống nuôi này, mở hướng phát triển bền vững ngành tôm Mexico.