Mấu chốt đưa tôm hùm “xuất ngoại”

Tôm hùm ở Việt Nam hầu hết được xuất khẩu tươi sống nguyên con, thị trường chủ yếu là Trung Quốc (chiếm 90%) và một phần được tiêu thụ nội địa tại các nhà hàng và khách sạn. Sản lượng xuất khẩu hàng năm khoảng hơn 1.200 tấn (gồm cả tôm hùm khai thác), trong đó, xuất khẩu chính ngạch khoảng 200 tấn và xuất khẩu tiểu ngạch khoảng 1.000 tấn. Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 40 triệu USD/năm.

Sản lượng xuất khẩu tôm hùm hàng năm khoảng hơn 1.200 tấn. Ảnh: Phạm Cường

Thống kê của VASEP, kim ngạch xuất khẩu tôm hùm 6 tháng đầu năm 2023 đạt gần 130 triệu USD, gấp 30 lần so cùng kỳ năm 2022. Nhu cầu xuất khẩu tăng cao nên tôm hùm được giá, lên mức 2,2 triệu đồng/kg. Tuy nhiên, mức giá này lại luôn bấp bênh, bởi sản lượng tôm hùm hàng năm cũng không ổn định.

Hiện nay, tôm hùm hiện chỉ xuất khẩu tươi bằng đường tiểu ngạch sang Trung Quốc từ 75 – 90%, phần còn lại tiêu thụ ở thị trường nội địa. Tôm hùm chưa được chế biến thành các sản phẩm có giá trị gia tăng, nên không khai thác được tối đa giá trị sản phẩm. PGS.TS Võ Văn Nha, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu NTTS III nhận định, chúng ta phải có quy trình xuyên suốt từ khâu con giống, thức ăn, chăm sóc quản lý, phòng trừ dịch bệnh và cuối cùng là phải truy xuất được nguồn gốc để tạo ra những sản phẩm đạt chất lượng.

Theo Chi cục Thủy sản Khánh Hòa, toàn tỉnh hiện có hơn 60.000 lồng nuôi tôm hùm; sản lượng tôm thịt bình quân mỗi năm khoảng 1.300 tấn. Từ khi Trung Quốc mở cửa việc xuất khẩu tôm hùm trên địa bàn sang thị trường Trung Quốc đã bình thường trở lại, giá thu mua có nhích hơn và nguồn cung vừa phải. Tuy nhiên, để việc nuôi và xuất bán tôm hùm thuận lợi, ngành nông nghiệp khuyến cáo người dân thả theo kiểu cuốn chiếu để thu hoạch thường xuyên trong năm, vừa bán được giá và tránh tình trạng bị thừa sản lượng.

Ngành thủy sản đặt mục tiêu từ nay đến năm 2025 sẽ không tăng nóng diện tích nuôi tôm hùm, duy trì sản lượng 3.000 tấn/năm, nhưng giá trị kim ngạch xuất khẩu phải đạt 200 triệu USD/năm, tức tăng gần gấp đôi so với hiện tại. Vì vậy, triển khai hiệu quả những giải pháp phát triển chuỗi tôm hùm bền vững là điểm mấu chốt để thực hiện được mục tiêu này.

Hải Lý